Sistem Patent | Tescilli markaya sahip olmanın en sistemli yolu...

‘‘Ülke olarak sınai haklarda yeni bir başlangıca adım atıyoruz. Sınai iyelik yasa tasarısı, geçtiğimiz günlerde mecliste onaylanarak yasalaştı. ’’

Ülke olarak sınai haklarda yeni bir başlangıca giriyoruz. Sınai iyelik tasarısı, geçtiğimiz günlerde mecliste onaylanarak yasa haline geldi. Bu durumda sınai iyelik hakları olan patent, marka, coğrafi işaretleri ve tasarıma yönelik kanun hükmünde kararnamelerde bulunan dağınık olan düzenlemeler tek bir yasa kapsamında bir araya gelmiş oluyor. Kanun hükmünde kararnameler ile iyelik hakkının düzenli hale getirilmesinin isabetliliğinin epey bir tartışmanın yaşandığı günlerde, sınai hakların yasa düzeyine erişmiş bulunması bir hayli önem teşkil eden bir konu durumunda. Bu kanun, yenilikleri ile Türk mevzuatını ülkeler arası anlaşmalar ve Avrupa Birliği uygulaması ile aynı doğrultuya getirmeyi hedefleniyor. Sanayide ve teknolojik alanda  hızlı ve önemli gelişmeler yaşanmasının altı çizildiğinde Türk mevzuatı, ülkeler arası uygulamanın bir hayli gerisinde duruyordu.

Sınai hakların Türkiye’de dünya uygulaması ile aynı hizada yapılan düzenlemeler ile koruma altına alınması, inovasyona ve yeni yatırımlara destek verilmesi ve ülkemize gelmesi ve teknoloji transferinin yapılması açısından kritik öneme sahiptir. Marka ve patent bir devlette yasal anlamda verimli olarak korunması, taklit eseri ürünler ile mücadelede etkili metotların yer alması yabancı girişimcilerin yatırım kararı almasında önem teşkil eden faktörü oluşturmaktadır.

Markalar bakımından bir hayli önem teşkil eden düzenleme, markanın kavramının tanımında değişikliğe gidilmesi şeklinde karşımıza gelmektedir. Var olan değişiklikte, markanın tescil işleminin gerçekleşmesi adına markayı meydana getiren işaretin çizim yolu ile görüntülenebilir olması gerekmektedir. Yasa, bu koşulu bertaraf ediyor ve yerine marka sahibine temin edilen koru altına alma hususunun, net ve kesin şekilde anlaşılacak biçimde sicilde aktarılabilir olması koşulunu getiriyor. Bu düzenleme şu manaya geliyor: sesler, hareketler ve hatta kokular marka şeklinde tescil işlemi gerçekleşebilecek. Tabi yeni ismi ile Türk Patent ve Marka Kurumu’nun bu tescil işlemlerini hangi bilgiler kapsamında yapacağını uygulama belirtecek.

Sınai haklarda yeni bir başlangıç ile birlikte, patentler bakımında da önem teşkil eden değişiklikler geliyor. Patent temin etme aşamaları kolaylaştırılacak hız veriliyor; incelemesiz patent tarih oluyor. Şu an ki sistemde patent sahibi müracaat sırasında incelemeli ve incelemesiz patentten arasında etmek durumunda. İncelemeli patent, araştırma raporunun ardından inceleme raporu oluşturulur, incelemesizde ise yalnızca patent araştırma raporu hazırlanır ve patent 20 senenin aksine sadece 7 senelik bir koruma altında yaralanıyor. İncelemesiz patentin tarihe karışması bir hayli önemli bir konudur. Bu durumda, geçerlilik süresi veya faydalığı garanti altına alınmayan icatların önüne geçilerek daha özellikli bir patent sistemine geçilecek.

Patent ile alakalı birçok uyuşmazlığa sebebiyet veren diğer bir konu ise bilimsel icatların hak sahipliği konusudur. Düzenlemeye uygun üniversitelere bağlı fakülte ve yüksekokullarda bilimsel çalışmada bulunmakta olan öğretim görevlilerinin buluşları serbest buluş olarak geçerli. Lakin bu yasa ile beraber bundan böyle bu icatlara da personellerin icatlarına yönelik kararlar uygulanacak ve alakalı öğretim görevlisi icada ait patent müracaatı yükseköğretim kurumuna devretmekle sorumlu olacak. İcattan kazanılan gelirin minimum ⅓’ü buluş sahibine temin edilecek. Sebep ise, patentlerin ticari boyuta gelmesi basitleştirmek ve devlet kaynaklarının verimli uygulanmasını oluşturmak. Bu tasarının yasa haline gelmesi genel olarak Türk mevzuatı bakımından önem arz eden bir süreçtir. Bu durumda ülkemizin taraf olduğu anlaşmalarda bulunan sorumluluğa göre, uygulamanın ülkeler arası düzenlemeler ile aynı doğrultuya getirilmesi bir hayli olumlu olacak.