Menşe Adı: Bu işaretin koruma altına alınmasına konu olan ürünün üretiminde bulunulması, işlenmesi ve diğer yapılan işlemlerinin hepsi, sınırları kararlaştırılmış coğrafi bölgede yapılmak mükellefinde ise bu hususta yer alan işaretlere menşe adı ismi denir.
Menşe ismi, menşe adına konu olan ürünün hepsi ile tanımı yapılan yerde üretimin yapılmış olmasını gerektirmektedir.
İşaret logosu olan ürünler içecek, yiyecek, alkollü içecekler ve şarap gibi tarım kaynaklı ürünler olabileceği gibi el sanatları ürünleri de olabilir. Bu türde yer alan ürünler ise genellikle gelişme gösteren ülkelerde yer almaktadır; Çay, muz, Hindistan cevizi, mango, alkollü yada alkolsüz içecekler gibi. Fakat pek çok gelişme gösteren ülkeler bu tarzdaki ürünler açısından oldukça zengin olmasına karşın, söz konusu işaretin koruma altına alınması adına daha az yararlanmaktadır. Bu durumda gelişme gösteren ülkelerin bu işaretler çerçevesinde yer alan ürünlerden elde ettiği ekonomik kazanımlardan olabileceğinden daha az olduğunun esas bir belirtisidir.
Bir işaretin coğrafi işaret şeklinde bir unsura sahip olması, hukukta ve ya tüketici nezdinde algılamasından oluşabilir. Diğer FSMH'ndaki gibi, Coğrafi işarette bir tek elden yürütme ve kullanma hakkı vermektedir. Lakin bu hak, patent, telif hakları ve markalara benzeyen kişisel bir hak olamamak ile birlikte, kolektif özellikli bir tekel hakkıdır.
Coğrafi işaretler logolarında kullanılan işaret ve isimleri iki gurupta inceleyebiliriz. Bunlar menşe adı ve mahreç işaretidir. Menşe adı, bir ürünün milli sınırları kararlaştırılması bir yöre bölge yada ulustan meydana gelmesi ve tüm yada temel özelliklerin bu alana ait doğa ve beşeri faktörlerden meydana gelmesi ve üretimde bulunulması ve diğer işlemlerin hepsi ile bu coğrafi sınırlar kapsamında gerçeklemesi durumunda yer alan ürünler adına geçerli olmaktadır. Diğer yönden mahreç işareti ise tıpkı menşe adında gibi coğrafi sınırları kararlaştırılmış bir yöre yada bölgeden meydana gelen, belirli bir özelliği yada diğer nitelikleri bakımından bu coğrafya kapsamı ile özdeşleşen üretilmesi, işlenmesi ve diğer işlemlerden minimum birinin bu coğrafya kapsamında içinde gerçekleşmesi durumunda yer alan ürünler adına temin edilir. Menşe adı ve mahreç işareti arasında bulunan fark üretim alana ile alakalıdır.
Menşe adını bulunduran ürünler, ilişkin oldukları coğrafi alan haricinde üretimin bulunulamazken, mahreç işaretini bulunduran ürünler diğer bölgelerde de üretimi yapılabilir. Diğer anlatım ile, ürünün farklı kılıcı niteliği tümü ile alakalı olan coğrafi alandan kaynaklanması durumunda ve üretim aşamasının tümü o yöre yapılması durumunda ürün menşe adı ile tescil işleminde bulunulabilir. Şayet üretim aşamalarından bir bölümü coğrafi alandan kaynaklanması durumunda ve ürünün bir takım üretim süreçleri o coğrafi alan haricinde de gerçekleşme durumu söz konusu ise ürün mahreç işareti ile tescil işleminde bulunulabilir. Fakat mahreç işareti ile koruma altına olan ürünlerin üretim sürecinde coğrafi alana yönelik ham madde ve üretim metotları aynı şekilde kullanılması ve ürün kalitesinde aynı olması gerekmektedir.
Enstitüsü tescil adına yetkili mercidir ve işareti koruma altına alınması adına korunacak ürünün imalatçısı olan; gerçek yada tüzel şahıslar, tüketici dernekleri, konu ve coğrafi alan ile alakası bulunan kamu kuruluşları müracaatta bulunma hakkına sahiptir. Müracaatta ürünün ismi, coğrafi işaretin şekli ve coğrafi işaretin ismi ile ürünün açıklaması, üretim bölgesi ve üretim şekli ile ürünü farklı kılan nitelikleri belirtilir.
Tescil işleminde bulunulan coğrafi isimler ürünün öz ismi olamaz ve tescil işleminde bulunulan coğrafi işaretin bünyesinde ürünün öz ismi bulunması durumunda, ürünün öz isminin diğer kişiler nezdinde kullanılması engellenemez.
- Coğrafi alanı belirlenmiş bir yöre, bölge yada çok özel hususlarda devlette oluşan bir ürün olması;
- Bütün ve asıl nitelik yada özellikleri bu alan yada bölgeye ait doğa ve beşeri faktörlerden oluşan bir ürün olması;
- Üretimi, işlenmesi ve diğer işlemleri tümüyle bu yöre , alan veya bölge sınırları içinde yapılan bir ürün olması
Coğrafi İşaret Logosu Olarak Tescil Edilemeyecek Adlar ve İşaretler
- Ürünün öz ismi olmuş isimler ve işaretler,
- Ürünün asıl kaynağı hakkında toplumu yanılgıya düşürebilecek olan bitki çeşitleri, hayvan ırkları yada benzer olan isimler,
- Kamu düzenine ve genel ahlaka ters düşen işaretler,
- Paris Sözleşmesi ve Dünya Ticaret Örgütü'nü oluşturan sözleşmeye taraf olan uluslarda koruma altına alınmayan yada koruma süresi biten yada faaliyet ettirilmeyen isimler ve işaretler
